Radyonun Tarihsel Gelişimi

Bir kitle iletişim aracı olarak insanlığa büyük katkılar sağlayan radyo, terim
olarak sesin elektro manyetik dalgalar halinde gönderilmesi ve alınması
anlamına gelir.
Türk Dil Kurumu radyo yayınını, “elektrik dalgaların özelliğinden yararlanarak seslerin
iletilmesi” olarak tanımlamaktadır. Radyo iletişiminde kullanılan ve radyo dalgaları
olarak da adlandırılan elektromanyetik dalgalar, verici ile alıcı arasında düz bir çizgi
üzerinde yol alabileceği gibi, alıcıya, iyonosferden yansıyarak ya da bir haberleşme
uydusu aracılığıyla da ulaşabilir. Radyo yayını, Hertz dalgaları olarak da adlandırılan
elektromanyetik dalgalar, enerjisi aracılığıyla bir olayın, ses-müzik gibi bir iletinin geniş
kitlelere ses yoluyla aktarılmasıdır.

Bir iletişim aracı olarak radyonun günlük yaşantının bir parçası haline gelmesi değişik
ülkelerde birçok bilim adamının farklı teknik buluşlarının sayesinde olmuştur. Radyo
tekniği ile ilgili olarak yapılan ilk teknik buluş telsizin babası olarak adlandırılan James
Clerk Maxwell tarafından 1860 yılında olmuştur.
Maxwell, ilk kez radyo (elektromanyetik) dalgalarının varlığını bulmuştur. Maxwel’in bu
buluşu 20 yıl sonra 1885-1889 tarihleri arasında elektromanyetik dalgalara ismini
veren Alman fizikçi Heinrich Hertz tarafından geliştirilmiştir.
İtalyan Guglielmo Marconi, önce kısa mesafelere ses aktarımı üzerinde çalışmış,
başarılı olması üzerine de uzaklık derecelerini çoğaltarak 1897 Ağustosunda
İngiltere’de 55 km. kadar uzaklığa sesin ulaşımını başarmıştır. Bu tarihten sonra
düzenli radyo yayınları tüm Dünyada hızla yayılmıştır.

Ses bandındaki gelişmeler; daha net bir ses alınmasını sağlayan FM bandının
bulunuşu 1955’lerde stereo yayınların özellikle müzik yayınlarında kullanılışı,
radyonun gelişmesinde başlıca adımlar olarak kabul edilmektedir.
Ayrıca transistörün bulunuşu ve radyoların pille çalışabilme özelliklerinin keşfi de
radyonun popülerleşmesini tetikleyen diğer unsurlardır.
Radyo, her mekânda ve her durumda rahatlıkla dinlenebilme, küçük, taşınabilir ve
her şeyden önemlisi de ucuz olma gibi üstünlükleri/özellikleri ile kısa sürede
döneminin en popüler kitle iletişim aracı olmuştur. Özellikle televizyonun
kitleselleşmesine kadar en yaygın kitle iletişim aracı olan radyo, toplumun tüm
katmanlarına seslenebilme özelliğine sahiptir.